Museumkwartier 's-Hertogenbosch: Het Noordbrabants Museum en Stedelijk Museum

Door de nieuwbouw voor het Stedelijk Museum 's-Hertogenbosch te combineren met de renovatie en uitbreiding van Het Noordbrabants Museum, is in de historische binnenstad van Den Bosch een aaneengesloten museumkwartier ontstaan. Hedendaagse kunst is samengebracht met regionale kunst, cultuur en geschiedenis rondom de monumentale tuin van het voormalig provinciaal gouvernement.

Deze monumentale tuin is het belangrijkste uitgangspunt geweest in het ontwerp voor het museumcomplex. De verschillende gebouwen en functies zijn als een kralensnoer rondom de tuin aaneengeregen. Bij een rondgang door de musea is de tuin telkens zichtbaar en fungeert als een oriëntatiepunt. Een deel van de museale route is vrij toegankelijk, waardoor de omsloten tuin een onderdeel van het openbaar stedelijk weefsel wordt.

Het Noordbrabants Museum is sinds 1987 gehuisvest in het voormalig gouvernementeel paleis uit 1768. Het monumentale gebouw is volledig gerestaureerd. De oorspronkelijke structuur van het paleis is zoveel mogelijk teruggebracht. Er is een aaneenschakeling van stijlkamers met elk een eigen kleurstelling gevormd. In het voormalig koetshuis op het voorplein vindt de geautomatiseerde kaartverkoop plaats.

Bij de verbouwing van het paleis tot museum, heeft architect Wim Quist 25 jaar geleden twee museumvleugels gerealiseerd. Deze Quistvleugels zijn gerenoveerd en uitgebreid met nieuwe museumzalen en facilitaire ruimtes. Daarbij is zoveel mogelijk voortgebouwd op bestaande kwaliteiten: een heldere opeenvolging van tentoonstellingsruimten, noorderlicht door elegante sheddaken en verrassende doorzichten naar stad en tuin.

De nieuwe zalen worden omringd door zes museumwoningen die een blinde gevel aan het aangrenzende plein voorkomen. Deze woningen en de nieuwe zalen zijn uitgevoerd in donker metselwerk, waardoor het museumcomplex als vanzelfsprekend opgaat in het historische weefsel van de Bossche binnenstad.

Aan de overzijde van de paleistuin is een nieuw gebouw gerealiseerd voor het Stedelijk Museum 's-Hertogenbosch. Het museum is opgebouwd uit uitkragende volumes die meedraaien met de bocht in de aangrenzende steeg. Het nieuwe Stedelijk Museum heeft hier een eigen hoofdentree gekregen. Deze wordt van verre aangekondigd door de glinsterende, groenglazen gevel van het nieuwe volume: een opvallende, eigentijdse ingreep in een vergeten hoek van de binnenstad.
Op de begane grond is een openbaar gebied met balie, auditorium en museumwinkel gerealiseerd. Een slingerende trap is de blikvanger die de bezoeker naar de twee bovenliggende tentoonstellingszalen leidt.

Tussen beide musea ligt het 19e-eeuwse neogotische gebouw van de voormalige Provinciale Griffie van architect Van Lokhorst. Hierin zijn gemeenschappelijke functies zoals een restaurant, vergaderruimtes, kantoorruimtes voor beide musea en een personeelskantine gevestigd. De voormalige Statenzaal zal worden gebruikt voor grote bijeenkomsten, huwelijksceremonies en andere feestelijke activiteiten.
In het Griffiegebouw zijn ook Erfgoed Brabant en het Provinciaal Archief Bodemvondsten gehuisvest. Het gebouw is volledig gerestaureerd; in gangen en algemene ruimtes zijn daarbij de oorspronkelijke kleuren en materialen zoveel mogelijk teruggebracht.

Beide musea en de gemeenschappelijke functies worden met elkaar verbonden door een centrale verbindingsgang. Deze hoge ruimte loopt langs Griffiegebouw en Statenzaal en heeft een glazen gevel aan de tuinzijde. Hier ligt een groot terras in de door MTD landschapsarchitecten opnieuw ingerichte museumtuin. De gaanderij is vrij toegankelijk, zodat je zonder kaartje door het museumcomplex kunt lopen, de museumwinkel kunt bezoeken of iets kunt drinken in het restaurant.

De verbindingsgang smeedt de verschillende gebouwen en functies in het Museumkwartier tot een ruimtelijk geheel, terwijl het hedendaagse Stedelijk Museum en het monumentale Noordbrabants Museum hun eigen identiteit behouden.

Met de realisatie van het Museumkwartier is een vergeten hoek van de historische binnenstad getransformeerd naar een uitnodigende wereld van kunst, cultuur, educatie en ontmoeting. Een rondgang door het complex van gebouwen met elk een eigen geschiedenis en architectuur, is een fascinerende ontdekkingstocht door ruimte en tijd.

Ontwerp
2005 - 2008

Oplevering
2012

Opening
24 mei 2013
 
Opdrachtgever
Noordbrabants Museum: Provincie Noord-Brabant
Stedelijk Museum: Gemeente 's-Hertogenbosch
Museumwoningen: Bouwcombinatie De Bonth van Hulten en Stam + de Koning

Adviseurs
ABT, Adviesbureau voor bouwtechniek bv
Grontmij Technical management
DGMR Bouw bv
Wil M. Ummels bouwconsultancy

Landschapsarchitect
MTD Landschapsarchitecten

Aannemer
Bouwcombinatie De Bonth van Hulten en Stam + de Koning

Het Noordbrabants Museum
Verwersstraat 41
5211 HT  's-Hertogenbosch
www.noordbrabantsmuseum.nl

Stedelijk Museum 's-Hertogenbosch
De Mortel 4
5211 HV  's-Hertogenbosch
www.sm-s.nl

Download projectdocumentatie